Kijk wat je al doet en wat je al kunt, vandaar uit kun je gaan uitbreiden:

• Je doet hetzelfde vaker in dezelfde of andere situaties: Kwantitatieve uitbreiding

• Je gaat nieuwe dingen doen in dezelfde situatie: Kwalitatieve uitbreiding

Tips voor oefensituaties

• Situaties die lijken op het houden van een referaat
  • Hardop lezen zonder / met gezelschap (aantal en mate waarin je mensen kent zijn te varieren).
  • Hardop lezen met een opname op cassette / video recorder.
  • Van te voren in de ruimte waar je het referaat gaat houden met één of meer bekenden het referaat hardop voorlezen.

• Activiteiten in een werkgroep
  • Aandachtig luisteren en "meedenken"
  • Na afloop van het referaat van een ander met die persoon er verder over spreken.
  • Vraag van docent beantwoorden, waarbij je het antwoord op papier hebt klaarliggen.
  • Van te voren vraag bedenken, opschrijven en oplezen
  • Een korte, ter plaatse bedachte, vraag ter verduidelijking stellen.
  • Een ander helpen aan het woord te komen.
  • Een procedure voorstel doen.
  • Een opmerking maken (bv. over een interressant punt waar je de mening van de groep over wilt weten).
  • Deelname (varierend van opmerking tot veel zeggen) aan discussie.
  • Een afwijkend standpunt in de discussie innemen.
  • Standpunt verdedigen.
  • Een kort referaat houden (voorlezen van papier).

• Sociale situaties vergelijkbaar met een werkgroep
  • Huisvergadering
  • Verjaardag (met anderen praten, op eigen verjaardag mensen bedanken, e.d.)
  • In een groep vragen wie er wat wil drinken
  • Kado aanbieden in een groep
  • Gesprek in trein/bus/kleedkamer bij sporten/pauze college
  • Groepje vrienden/vriendinnen/huisgenoten bij koffiedrinken/ maaltijd/tv kijken/uitgaan
  • Vlak voor/in pauze/meteen na afloop van college/werkgroep.
  • In een koor zingen
  • Toneel spelen, deelnemen aan liedjes, sketches, e.d. op feesten
  • Telefonisch informatie vragen